Turgay ÖZBEK - DÜNYA HALİ
Dünyanın en "baskın" ekonomisi artık Çin; 2019 yılına kadar ABD idi.
Washington'daki bir düşünce kuruluşu olan Peterson Institute for International Economics'den Arvind Subramanian 2010 yılında yayınladığı "Eclipse" adlı kitabında, bunun böyle olacağını on yıl öncesinden öngörmüş. Arvind Subramanian bir ülkenin ekonomisinin "baskın"lığını ölçmek için bir endeks geliştirmiş. Üç parametre kullanıyor: Ülkenin dünya ticaretindeki payı, net sermaye ihracı ve Milli Gelir. Kullandığı ağırlıklar, IMF'in üyelerinin oy oranlarını hesaplamakta kullandığı ağırlıklar. Bu yolla her ülkenin "dünyanın ekonomik gücü"ndeki payını hesaplıyor; bu da ülke ekonomisinin "baskın"lığının ölçüsü. Subramanian endek hesaplamalarını tarihi verilerle test etmiş; endeksler İngiltere'nin, 1870'lerdeki ekonomik hegemonyasını, 1913'de Almanya ile rekabetini, on yıl sonra da ABD'nin gölgesinde kalmasını doğru yansıtmış. 2010 yılında ABD'nin payı %13, Çin'inki %11 iken, Subramanian kullandığı parametrelerin tahminleri üzerinden yaptığı endeks hesaplamalarına dayanarak Çin'in on yıl sonra ABD'ni geçeceğini yazmış kitabında.
Ve, yıl 2020; ABD'nin "dünyanın ekonomik gücü"ndeki payı on yılda %1 artarak %14 olurken Çin'inki %5 artışla %16'ya çıkmış. Yani, dünyanın en "baskın" ekonomisi artık Çin. Durumun gelişimi ekli grafikte görülebilir.
Diğer yandan, dünyanın açık ara en "baskın" askeri gücü, ABD; dünyada en fazla askeri harcama (kendinden sonra gelen onbeş ülkenin askeri harcamalarının toplamından daha fazla harcama) yapan bir ülke ABD. ABD'nin ekonomik olarak ikinciliğe düşmesi, Çin ile arasındaki gerilimi daha da arttıracaktır. Kısa bir aradan sonra dünya tekrar iki kutuplu hale gelmekte.
Bu hesaplamaların işaret ettiği bir diğer husus ta ABD ile Çin'in "dünyanın ekonomik gücü"ndeki birleşik paylarının son on yılda %24'ten %30'a çıkmış olması. "Küreselleşme" ile dünya maalesef küçük ülkelerin giderek önemsizleştiği bir hale gelmekte. Küçük ülkeler, dış yatırımlar ve özelleştirmeler ile "mülksüzleşme", eğitimli genç beyinlerin gelişmiş ülkelere göçü ile de "beyinsizleşme" sarmalına girmiş durumdalar. Dünya sanki göçülesi "küresel şehir"ler ile kaçılası "küresel köy"lerden müteşekkil olma yolunda ilerliyor. Bakalım yıllar bize neler getirecek?
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Trabzonspor | 38 | 23 | 3 | 12 | 69 | 36 | 81 | +33 |
| 2 | Fenerbahçe | 38 | 21 | 7 | 10 | 73 | 38 | 73 | +35 |
| 3 | Konyaspor | 38 | 20 | 10 | 8 | 66 | 45 | 68 | +21 |
| 4 | Başakşehir FK | 38 | 19 | 11 | 8 | 56 | 36 | 65 | +20 |
| 5 | Alanyaspor | 38 | 19 | 12 | 7 | 67 | 58 | 64 | +9 |
| 6 | Beşiktaş | 38 | 15 | 9 | 14 | 56 | 48 | 59 | +8 |
| 7 | Antalyaspor | 38 | 16 | 11 | 11 | 54 | 47 | 59 | +7 |
| 8 | Fatih Karagümrük | 38 | 16 | 13 | 9 | 47 | 52 | 57 | -5 |
| 9 | Adana Demirspor | 38 | 15 | 13 | 10 | 60 | 47 | 55 | +13 |
| 10 | Sivasspor | 38 | 14 | 12 | 12 | 52 | 50 | 54 | +2 |
| 11 | Kasımpaşa | 38 | 15 | 15 | 8 | 67 | 57 | 53 | +10 |
| 12 | Hatayspor | 38 | 15 | 15 | 8 | 56 | 60 | 53 | -4 |
| 13 | Galatasaray | 38 | 14 | 14 | 10 | 51 | 53 | 52 | -2 |
| 14 | Kayserispor | 38 | 12 | 15 | 11 | 54 | 61 | 47 | -7 |
| 15 | Gaziantep FK | 38 | 12 | 16 | 10 | 48 | 56 | 46 | -8 |
| 16 | Giresunspor | 38 | 12 | 17 | 9 | 41 | 47 | 45 | -6 |
| 17 | Çaykur Rizespor | 38 | 10 | 22 | 6 | 44 | 71 | 36 | -27 |
| 18 | Altay | 38 | 9 | 22 | 7 | 39 | 57 | 34 | -18 |
| 19 | Göztepe | 38 | 7 | 24 | 7 | 40 | 77 | 28 | -37 |
| 20 | Yeni Malatyaspor | 38 | 5 | 28 | 5 | 27 | 71 | 20 | -44 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | MKE Ankaragücü | 36 | 21 | 8 | 7 | 56 | 31 | 70 | +25 |
| 2 | Ümraniyespor | 36 | 21 | 8 | 7 | 64 | 37 | 70 | +27 |
| 3 | Bandırmaspor | 36 | 19 | 12 | 5 | 56 | 34 | 62 | +22 |
| 4 | İstanbulspor | 36 | 17 | 10 | 9 | 57 | 40 | 60 | +17 |
| 5 | BB Erzurumspor | 36 | 16 | 10 | 10 | 55 | 44 | 58 | +11 |
| 6 | Eyüpspor | 36 | 15 | 9 | 12 | 56 | 44 | 57 | +12 |
| 7 | Samsunspor | 36 | 13 | 11 | 12 | 54 | 46 | 51 | +8 |
| 8 | Boluspor | 36 | 14 | 14 | 8 | 42 | 44 | 50 | -2 |
| 9 | Manisa FK | 36 | 14 | 15 | 7 | 45 | 44 | 49 | +1 |
| 10 | Tuzlaspor | 36 | 13 | 13 | 10 | 45 | 44 | 49 | +1 |
| 11 | Denizlispor | 36 | 14 | 15 | 7 | 46 | 50 | 49 | -4 |
| 12 | Keçiörengücü | 36 | 13 | 14 | 9 | 45 | 47 | 48 | -2 |
| 13 | Gençlerbirliği | 36 | 14 | 16 | 6 | 44 | 54 | 48 | -10 |
| 14 | Adanaspor | 36 | 12 | 15 | 9 | 40 | 44 | 45 | -4 |
| 15 | Altınordu | 36 | 14 | 19 | 3 | 45 | 62 | 45 | -17 |
| 16 | Kocaelispor | 36 | 12 | 16 | 8 | 40 | 49 | 44 | -9 |
| 17 | Bursaspor | 36 | 12 | 16 | 8 | 43 | 53 | 44 | -10 |
| 18 | Menemenspor | 36 | 8 | 14 | 14 | 42 | 57 | 38 | -15 |
| 19 | Balıkesirspor | 36 | 3 | 30 | 3 | 26 | 77 | 12 | -51 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Eyüpspor | 38 | 28 | 2 | 8 | 82 | 25 | 92 | +57 |
| 2 | Sakaryaspor | 38 | 21 | 5 | 12 | 74 | 35 | 75 | +39 |
| 3 | Kırşehir Belediyespor | 38 | 21 | 8 | 9 | 57 | 32 | 72 | +25 |
| 4 | Kırklarelispor | 38 | 19 | 6 | 13 | 60 | 32 | 70 | +28 |
| 5 | Van Spor | 38 | 21 | 11 | 6 | 59 | 35 | 69 | +24 |
| 6 | Bodrumspor | 38 | 18 | 11 | 9 | 80 | 48 | 63 | +32 |
| 7 | Etimesgut Belediyespor | 38 | 18 | 13 | 7 | 63 | 36 | 61 | +27 |
| 8 | Karacabey Belediyespor | 38 | 15 | 12 | 11 | 52 | 41 | 56 | +11 |
| 9 | Turgutluspor | 38 | 16 | 16 | 6 | 44 | 56 | 54 | -12 |
| 10 | Serik Belediyespor | 38 | 13 | 11 | 14 | 51 | 48 | 53 | +3 |
| 11 | Pendikspor | 38 | 15 | 16 | 7 | 66 | 53 | 52 | +13 |
| 12 | Pazarspor | 38 | 15 | 18 | 5 | 60 | 64 | 50 | -4 |
| 13 | Tarsus İdman Yurdu | 38 | 13 | 15 | 10 | 56 | 55 | 49 | +1 |
| 14 | Bayburt Özel İdare Spor | 38 | 14 | 18 | 6 | 52 | 61 | 48 | -9 |
| 15 | Sivas Belediyespor | 38 | 11 | 14 | 13 | 63 | 58 | 46 | +5 |
| 16 | 1922 Konyaspor | 38 | 11 | 18 | 9 | 47 | 49 | 42 | -2 |
| 17 | Kastamonuspor | 38 | 8 | 18 | 12 | 31 | 58 | 36 | -27 |
| 18 | Elazığspor | 38 | 10 | 22 | 6 | 61 | 90 | 33 | -29 |
| 19 | Mamak FK | 38 | 6 | 26 | 6 | 32 | 121 | 24 | -89 |
| 20 | Kardemir Karabükspor | 38 | 1 | 34 | 3 | 16 | 109 | 3 | -93 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Diyarbekirspor | 30 | 20 | 2 | 8 | 43 | 18 | 68 | +25 |
| 2 | 1928 Bucaspor | 30 | 20 | 3 | 7 | 58 | 18 | 67 | +40 |
| 3 | Yeşilyurt Belediyespor | 30 | 17 | 8 | 5 | 50 | 27 | 56 | +23 |
| 4 | Ofspor | 30 | 14 | 5 | 11 | 43 | 31 | 53 | +12 |
| 5 | Arnavutköy Belediye | 30 | 13 | 8 | 9 | 40 | 29 | 48 | +11 |
| 6 | Edirnespor | 30 | 12 | 9 | 9 | 34 | 31 | 45 | +3 |
| 7 | Belediye Derincespor | 29 | 10 | 9 | 10 | 38 | 29 | 40 | +9 |
| 8 | Artvin Hopaspor | 30 | 10 | 11 | 9 | 41 | 44 | 39 | -3 |
| 9 | Fatsa Belediyespor | 30 | 10 | 12 | 8 | 22 | 31 | 38 | -9 |
| 10 | Kızılcabölükspor | 30 | 9 | 11 | 10 | 34 | 33 | 37 | +1 |
| 11 | Nevşehir Belediyespor | 30 | 9 | 14 | 7 | 31 | 31 | 34 | 0 |
| 12 | Çankaya FK | 30 | 10 | 16 | 4 | 28 | 48 | 34 | -20 |
| 13 | 1877 Alemdağspor | 30 | 9 | 15 | 6 | 37 | 48 | 33 | -11 |
| 14 | Antalya Kemerspor | 30 | 7 | 17 | 6 | 27 | 50 | 27 | -23 |
| 15 | Payasspor | 29 | 5 | 16 | 8 | 29 | 53 | 23 | -24 |
| 16 | Manisaspor | 30 | 1 | 20 | 9 | 22 | 56 | 12 | -34 |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 22/05/2022 | Hatayspor | 4 - 1 | Giresunspor |
| 22/05/2022 | Adana Demirspor | 7 - 0 | Göztepe |
| 22/05/2022 | Fatih Karagümrük | 0 - 1 | Alanyaspor |
| 22/05/2022 | Başakşehir FK | 3 - 1 | Trabzonspor |
| 21/05/2022 | Beşiktaş | 1 - 1 | Konyaspor |
| 21/05/2022 | Yeni Malatyaspor | 0 - 5 | Fenerbahçe |
| 21/05/2022 | Altay | 2 - 4 | Kasımpaşa |
| 21/05/2022 | Sivasspor | 2 - 1 | Kayserispor |
| 20/05/2022 | Antalyaspor | 1 - 1 | Galatasaray |
| 20/05/2022 | Gaziantep FK | 2 - 0 | Çaykur Rizespor |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 21/05/2022 | Bursaspor | 1 - 0 | Menemenspor |
| 21/05/2022 | Kocaelispor | 4 - 1 | Adanaspor |
| 21/05/2022 | Gençlerbirliği | 2 - 4 | Ümraniyespor |
| 21/05/2022 | Keçiörengücü | 1 - 2 | MKE Ankaragücü |
| 20/05/2022 | Denizlispor | 4 - 0 | BB Erzurumspor |
| 20/05/2022 | İstanbulspor | 0 - 0 | Bandırmaspor |
| 20/05/2022 | Balıkesirspor | 0 - 3 | Eyüpspor |
| 20/05/2022 | Tuzlaspor | 2 - 4 | Samsunspor |
| 20/05/2022 | Boluspor | 2 - 1 | Altınordu |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 07/05/2022 | Somaspor | 0 - 0 | İnegölspor |
| 07/05/2022 | Bodrumspor | 1 - 2 | Adıyaman FK |
| 07/05/2022 | Van Spor FK | 4 - 2 | Niğde Anadolu FK |
| 07/05/2022 | Sivas Belediyespor | 1 - 0 | Sakaryaspor |
| 07/05/2022 | Çorum FK | 3 - 2 | Afjet Afyonspor |
| 07/05/2022 | Bayburt Özel İdare Spor | 1 - 0 | Ergene Velimeşe |
| 07/05/2022 | Sarıyer | 3 - 1 | Diyarbekir Spor |
| 07/05/2022 | Ankaraspor | 0 - 0 | 1461 Trabzon FK |
| 07/05/2022 | Kahramanmaraşspor | 0 - 1 | Turgutluspor |
| 07/05/2022 | Serik Belediyespor | 1 - 0 | Etimesgut Belediyespor |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 07/05/2022 | Elazığspor | 1 - 0 | Fatsa Belediyespor |
| 07/05/2022 | Kahta 02 Spor | 6 - 0 | Başkent Gözgözler Akademi FK |
| 07/05/2022 | Nevşehir Belediyespor | 3 - 3 | Bergama Belediyespor |
| 07/05/2022 | Batman Petrolspor | 2 - 1 | Arnavutköy Belediye |
| 07/05/2022 | Sancaktepe FK | 0 - 2 | Artvin Hopaspor |
| 07/05/2022 | Hendek Spor | 0 - 1 | Bursa Yıldırımspor |
| 07/05/2022 | 1954 Kelkit Bld.Spor | 0 - 2 | Karaman Futbol Kulübü |
| 07/05/2022 | Çatalcaspor | 1 - 0 | Osmaniyespor FK |
| 07/05/2022 | Erbaaspor | 1 - 4 | Belediye Kütahyaspor |
İhbar Hattı
0555 2481011