Turgay ÖZBEK - DÜNYA HALİ
  Güncelleme: 28-11-2021 20:23:00   22-08-2021 23:04:00

Enflasyon Haftaya Düşer mi?

Her ay olduğu gibi, bu ay başında da enflasyon oranları açıklanmıştı: 2021 Temmuz ayında Yıllık Tüketici Enflasyonu (TÜFE) %18,95 ve Üretici Enflasyonu (ÜFE) %44,92. Tüketici olarak çoğumuzu ilgilendiren Tüketici Enflasyonu; bu ülke vatandaşları olarak ortalama tüketim sepetimize ödediğimiz tutarda, 12 aylık dönemin (Ağustos 2020 - Temmuz 2021) sonunda %19'luk artış ile karşı karşıyayız. Bu artış bir yıl önce %12 idi; merak edilen, bu artış (yani enflasyon) önümüzdeki aylarda artmaya devam eder mi yoksa artık düşer mi?

Bu sorunun cevabı kısmen Üretici Enflasyonunda. Tükettiğimiz her ürünün üreticileri var ve tüketici olarak ödediğimiz fiyatların temel çıkış noktası üreticilerin mallarına uygun gördükleri fiyatlar. Üretici Enflasyonu (yani üretim maliyetlerindeki artış) son 12 aylık dönem sonunda %45. Yani üretici yüz yüze kaldığı bu yüksek enflasyonu tüketiciye tam olarak yansıtamamış, kârından fedakârlık etmiş; nedeni tüketicinin alım gücündeki zayıflık. Ama üretici ileride, tüketicinin alım gücünde kuvvetlenme gördüğünde, daha önce yansıtamadığı maliyet artışını fiyatlarına yansıtacaktır; bundan kaçış yok, nokta.

Böyle bir durumu yakın geçmişte yaşadık da. Ağustos 2018 - Temmuz 2019 döneminde yine üretici yaşadığı enflasyonu (ÜFE: %22) tüketiciye tam yansıtamazken (TÜFE: %17), takip eden Ağustos 2019 - Temmuz 2020 döneminde yansıtabilmiştir: ÜFE %8 iken TÜFE %12. Üretici "fedakârlığını" sonradan telâfi etmiştir.

Konuyu toparlayacak olursak, ÜFE, TÜFE'den yüksek ise (ki halihazırda durum budur; ÜFE %45, TÜFE %19) ÜFE, TÜFE'yi yükseltme yönünde basınç yaratacaktır: Üreticinin "fedakârlığını" zam yaparak telâfi etme basıncı. Onun için, aylık enflasyon rakamlarında bir gözümüz TÜFE'de iken bir gözümüz de ÜFE'de olmalı: Tüketici olarak bir TÜFE'yi yaşıyoruz da üreticinin ÜFE'sine ne oluyor? ÜFE yavaşlamıyorsa fatura eninde sonunda ("serbest piyasa" teamüllerince) biz tüketicilere çıkacak; TÜFE yavaşlamayacaktır. Hele hele ÜFE-TÜFE makası bu kadar açılmışken, ÜFE yavaşlamasının TÜFE'ye yansıması daha sınırlı ve gecikmeli olacaktır.

Son söz olarak, mevcut rakamlarımızla, %45'lik ÜFE'de yavaşlama görmeden (ki Mayıs 2020'den beri, son 14 ay her ay artmaktadır) %19'luk TÜFE'de yavaşlama beklememeliyiz; ama yine de, olur ya, her şeye rağmen yakın gelecekte TÜFE'de erken bir yavaşlama görecek olursak bunun "arızi" bir durum olduğunu ve "arızi" durumların er geç "düzeleceğini" bilmeliyiz.

  FACEBOOK YORUM
Yorum
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
BİZİ TAKİP EDİN
  • Tüm Anketler
    İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANI KİM OLMALI?
    YUKARI