Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Barış Karabulut, özel gereksinimli bireylerin doğru ve düzenli olarak oral ve dental bakımının yapılamamasına bağlı olarak ciddi diş ve dişeti hastalıklarıyla da karşılaşabildiklerini söyledi.
Doç. Dr. Barış Karabulut, özel gereksinimli bireylerde ağız ve diş sağlığı sorunlarının daha sık görülmesinin nedenlerine vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Özel gereksinimli bireylerde ağız ve diş sağlığı sorunlarının daha sık görülmesinin bazı nedenleri var. Genetik hastalıklar veya bunlara bağlı geçirilmiş yüksek ateş, engelli bireylerin dişlerinin etkilenmesine ve diş çürümelerine daha yatkın hale gelmesine sebebiyet verebilir. Dişlerde şekil bozuklukları, dişlerin doğuştan eksikliği ve çapraşıklık gibi problemler birçok engelli bireyde görülüyor.”
Çiğneme ve yutkunma fonksiyonlarıyla dişlerin tükürük aracılığıyla doğal yoldan temizlenebildiğini kaydeden Doç. Dr. Barış Karabulut, bazı engelli bireylerdeki dil, dudak ve yanak kaslarındaki koordinasyon bozukluğu sebebiyle tükürükteki temizleyici özelliğin ortadan kalkabildiğini kaydetti.
Karabulut, “ Özellikle de kasların etkilendiği hastalıklara sahip çocuklar dişleri doğru fırçalama ve düzenli diş ipi kullanımı gibi koruyucu işlemleri yapmakta zorlanabiliyor. Zihinsel engele sahip veya serebral palsili bireyler ile iletişim kurmakta yaşanılan zorluklar ve iş birliğinin sağlanamaması da diş hekimliği hizmeti alım sürecinde yaşanan önemli sorunların başında geliyor” diye konuştu.
ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLER DİŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİNE ERİŞİM SORUNLARINI DAHA ÇOK YAŞIYOR
Otizmli hastaların da çevresel uyaranlara karşı oldukça duyarlı olabildiğini dile getiren Çocuk Diş Hekimi Doç. Dr. Barış Karabulut, şu görüşleri bildirdi:
“Zihinsel engelli bireyler de eğer yeterince ilgili ebeveynleri veya bakıcıları yoksa diş sağlığı hizmetlerine erişim sorunlarını daha çok yaşıyor. Koruyucu uygulamalardaki eksiklikler ve engelli bireylerdeki kronik hastalıklar gibi durumların varlığı sebebiyle ağız ve diş sağlığı bakımı genellikle ikinci plana atılıyor. Görme engelli bireylerinde oral hijyenlerini etkin olarak sağlayamamaları, oral sağlık açısından erken dönemde oluşan değişimleri fark edememeleri ve sağlık hizmetlerine erişim için bir refakatçiye ihtiyaç duymaları risk faktörleri olarak tanımlanabiliyor. Bu bakımdan muayenede yapılması planlanan her işlemin sesli ipuçlarıyla açıklanması hastanın rahatlamasında oldukça önemli.”
FİZİKSEL ENGELLİLER İÇİN FİZİKİ KOŞULLARIN UYGUN DİZAYNI ÇOK ÖNEMLİ
Doç. Dr. Karabulut, hareket bozuklukları ve istemsiz kas hareketleri olan bireyler için de genel anestezi desteği almadan diş hekimliği hizmetlerinin yürütülmesi oldukça zor olduğunu işaret ederek, “Fiziksel engelli bireyler ise, diş hekimliği hizmeti alabilmek için kuruma erişimde bazı sıkıntılar yaşayabiliyor. Fiziksel engelli bireylerin hizmet süreçlerinin yönetiminde fiziki koşulların uygun dizaynı büyük önem taşıyor” diye konuştu.
Engelli bireylerin tedavileri için diş hekimi ve klinikte birlikte çalıştığı ekibin bu konuda farkındalığının yüksek olması gerektiğini söyleyen Karabulut, engelli bireylerin iş birliği seviyesinin düşük olması ve genel anestezi altında tedavi edici hizmetlerin yürütülmesinin gerektiği durumlarda sürecin yönetilmesinde sorunlar yaşanabildiğini belirtti.
Doç. Dr. Barış Karabulut, “Engelli hasta gruplarında yaşanan kooperasyon güçlükleri nedeniyle muayene ve de tedavilerin genellikle sedasyon veya genel anestezi altında yapılması gerekiyor.” şeklinde sözlerini tamamladı.
İhbar Hattı
0555 2481011
